Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2010

Καθρέφτες, μια σχεδόν παγκόσμια ιστορία.


Βιβλιοκριτική. Ημιτελής. (Είμαστε ακόμη στη σελίδα 134.)
Ο αγαπητός tsalapeteinos, λατινολάτρης μέχρις εσχάτων, με πληροφόρησε ότι αυτό τον καιρό διαβάζει τους "Καθρέφτες" του Eduardo Galeano. Και σήμερα, ενώ καθόμουνα -στο πατρικό μου σπίτι- δίπλα στο τζάκι, πήρε το μάτι μου τη στοίβα των φρεσκοαγορασμένων βιβλίων που είχε ακουμπήσει ο αδελφός μου στο γωνιακό τραπεζάκι. "Καθρέφτες" είδα να λέει το ένα και είπα μέσα μου "ε, ποτέ". Προφανώς το αδέρφι είχε την ίδια έμπνευση με τον "νονό νο1" tsalapeteino και μιας και ήθελα ούτως ή άλλως πληροφορίες, είπα να το ξεφυλλίσω.
Ο Eduardo Galeano, αγαπητά μου παιδιά, 70χρονος πλέον, Ουρουγουανός, ξεκίνησε στα 13 του, παρακαλώ, στο χώρο του εντύπου ως γελοιογράφος για την El Sol. Δημοσιογράφος και συγγραφέας, τo '73 εξορίζεται λόγω πεποιθήσεων, το '76 ανακηρύσσεται persona non grata και μόλις το '85 επιστρέφει στην πατρίδα του. Έχει βραβευθεί για το συγγραφικό του έργο και είναι από τους πιο θερμούς υπερασπιστές των ατομικών ελευθεριών. Το βιβλίο είναι μια συλλογή 600 μικρών αφηγημάτων της μισής σελίδας. Λόγω του μεγέθους τους αλλά και του ενδιαφέροντός τους, τα αφηγήματα διαβάζονται απνευστί, πιστέψτε με...
Όπως λέει και στον τίτλο, οι "Καθρέφτες" είναι "μια σχεδόν παγκόσμια ιστορία". Ο Galeano καταπιάνεται κυριολεκτικά με όλα: την εξέλιξη του πολιτισμού, το ρατσισμό, τα κοινωνικά φαινόμενα, τον Μεσαίωνα, τους κονκισταδόρ, τις αποικίες, την Αμερική. Με καθαρή, κοφτερή γλώσσα, αναφέρει, κρίνει και στηλιτεύει. Αν το δείτε σε βιβλιοπωλείο, μη διαβάσετε το οπισθόφυλλο, διαλέξτε ένα από τα πιο μικρά κείμενα και διαβάστε. Προσωπικά, αναγνώρισα το μέγεθος της άγνοιάς μου. Παραθέτω αυτούσιο αφήγημα για δειγματοληψία και ελπίζω ο αγαπητός tsalapeteinos να μην κακοκαρδιστεί αλλά να γράψει τη δική του κριτική που σίγουρα θα είναι πληρέστερη.

Εργατικά δικαιώματα

Ο Ροσινάντης, το άλογο του Δον Κιχώτη, ήταν ένα μάτσο κόκαλα:
-Είσαι μεταφυσικός.
-Βέβαια, αφού δεν τρώω.
Ο Ροσινάντης μουρμούριζε τα παράπονά του, ενώ ο Σάντσο Πάντσα διαμαρτυρόταν για την εκμετάλλευση του σταυλίτη από τον ιππότη. Παραπονιόταν για το μεροκάματό του, δηλαδή για το ξύλο, την πείνα, τις κακουχίες και τις υποσχέσεις, κι απαιτούσε ένα αξιοπρεπή μισθό σε ρευστό χρήμα.
Για τον Δον Κιχώτη αυτές οι χυδαίες εκφράσεις ματεριαλισμού ήταν αξιοκαταφρόνητες. Αναφερόταν στους συναδέλφους πλανόδιους ιππότες, λέγοντας:
Οι σταυλίτες δεν λαβαίνουν ποτέ μισθό, μόνο επιβράβευση.
Και υποσχόταν στον Σάντσο Πάντσα να τον κάνει κυβερνήτη στο πρώτο βασίλειο που θα κυρίευε, κι ότι θα του έδινε τον τίτλο του κόμη ή του μαρκήσιου.
Όμως ο πληβείος ήθελε μια μόνιμη θέση εργασίας κι ένα σίγουρο μισθό.
Έχουν περάσει τέσσερις αιώνες. Και βρισκόμαστε στην ίδια κατάσταση.

14 σχόλια:

Τσαλαπετεινός είπε...

Εντάξει, φτάνει, αρκετά!
Με πείσατε αδελφός και βαφτισιμιά σε στερεοφωνική μετάδοση! Αύριο πάω να το αγοράσω!

Yannis Tsal είπε...

Χαίρομαι πολύ που ο αδερφός σου και βιβλιοπρομηθευτής σου είναι πιστός στην φαμίλια και στον δον Γκαλεάνο. Ούτε εγώ έχω τελειώσει ακόμα το βιβλίο, είμαι περίπου στην σελίδα 270, παρόλο που το είχα αγοράσει πριν τα Χριστούγεννα. Αν και όπως πιστοποιείς κι εσύ διαβάζεται πολύ εύκολα, η ανάγνωση στην περίπτωσή μου προχωρά αργά γιατί παράλληλα κάνω υπογραμμίσεις, κρατώ σημειώσεις, διασταυρώνω με άλλες πηγές και διαβάζω και άλλα πράγματα. Επομένως δεν μπορώ να κάνω ολοκληρωμένη βιβλιοκριτική. Αντ' αυτής, παραθέτω ένα απόσπασμα από τον πρόλογο ενός άλλου βιβλίου του, τη "Μνήμη της Φωτιάς", που έχει την ίδια δομή. Η διαφορά είναι ότι (το άλλο βιβλίο) είναι εστιασμένο στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής και έχει εκδοθεί σε τρεις τόμους. Ο πρώτος (που αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα έως το 1700) κυκλοφορεί από πέρσι στα ελληνικά. Η πρώτη έκδοση στα ισπανικά είναι από το 1982.

" Δεν γνωρίζω σε ποιο λογοτεχνικό είδος ανήκει η δική μου φωνή. [Η “Μνήμη της Φωτιάς”, αλλά θα μπορούσε να αναφέρεται και στους “Καθρέφτες” και άλλα βιβλία του] δεν είναι ανθολογία, κάθε άλλο. Δεν ξέρω αν είναι μυθιστόρημα, δοκίμιο, έπος, μαρτυρία, χρονικό... Δεν με πολυαπασχολεί ο χαρακτηρισμός. Δεν πιστεύω στα σύνορα που σύμφωνα με τους τελωνοφύλακες της λογοτεχνίας, καθορίζουν τα είδη.
Δεν θέλησα να γράψω ένα αντικειμενικό έργο. Δεν θέλησα, ούτε μπορούσα εξάλλου. Δεν υπάρχει καμιά ουδετερότητα σε αυτή την αφήγηση της Ιστορίας. Ανίκανος να αποστασιοποιηθώ, παίρνω θέση: το ομολογώ και δεν μετανιώνω. Όμως κάθε κομμάτι αυτού του τεράστιου μωσαϊκού βασίζεται αποκλειστικά σε ντοκουμέντα. Όσα αφηγούμαι εδώ έχουν συμβεί, αν και τα εξιστορώ με τον δικό μου τρόπο."

Freedom είπε...

Τι ομορφιά αντικρύζω πρωί πρωί (χμ χμ) η χώστες! Οι δυο νονοί μου μαζί! Τα "Τσαλαπετεινάκια"! Ήρθε και ο νονός μου ο Michelino και είμαι καταχαρούμενη...

Ω έποψ Αττικέ, νονέ μου νο2, ελπίζω αυτή την ώρα να είσαι στη "Στοά του Βιβλίου" και δη μπροστά στους "Καθρέφτες". Πάρ'το, θα σου αρέσει, τι γκρινιάζουμε τόσες μέρες κι εγώ κι ο νονός HermanVito; Στερεοφωνικά... τς τς τς... μα πόσο πίσω στην τεχνολογία, βρε καλέ μου, εν έτει 2010... Dolby surround παρακαλώ...

Αυτό το "βαφτισιμιά" πολύ μου αρέσει! Άσε που και στην αληθινή μου ζωή 2 νονές είχα...

Θα μας πεις κι εσύ τη δική σου γνώμη, δε γίνεται...

Freedom είπε...

Νονέ HermanVito

Ο αδελφός μου, ως υποψήφιος κονσιλιέρε -πάντα του άρεσε αυτή η κατεύθυνση- δε θα μπορούσε παρά να δείχνει απόλυτο σεβασμό στη φαμίλια και ιδίως στον δον Γκαλεάνο που είναι και τόσο ιδιαίτερη προσωπικότητα...
Νονέ μου, εσύ είσαι στο ενδελεχές διάβασμα, εγώ στην πρώτη ανάγνωση, οπότε εσύ κι αν μπορείς να κάνεις βιβλιοκριτική! Πάντα ζήλευα τους ανθρώπους σαν εσένα, που "ξεκοκκαλίζουν" ένα βιβλίο, αλλά ποτέ δεν μπορούσα να σημειώσω πάνω σε οποιοδήποτε...
Η "Μνήμη της Φωτιάς"... άλλο εκπληκτικό έργο... καλά τα λέει πάντως, εκεί κολλήσαμε, στο χαρακτηρισμό; Και λατρεύω που αναγνωρίζει τον υποκειμενισμό του, πόσες φορές έχουμε ακούσει "προσπάθησα να αποστασιοποιηθώ και να σταθώ αντικειμενικά απέναντι στα γεγονότα, αν τα κατάφερα ας το κρίνουν οι αναγνώστες";

Φιλιά, νονέ νο1, αύριο θα βουτήξεις για το σταυρό;

Τσαλαπετεινός είπε...

Επειδή σήμερα έκανα προπόνηση στις βουτιές για να είμαι έτοιμος αύριο για το σταυρό, δεν πρόκανα να πάω για το βιβλίο.

Τα τσαλαπετεινάκια - κατά το Καλουτάκια φαντάζομαι- βλέπεις αν και διδυμα το ένα λατρεύει τα άπαρτα ψηλά βουνά της Σιέρρα Μαέστρα, ενώ το άλλο εμβαπτίζεται στα νερά της Καραϊβικής.

Freedom είπε...

Καλλιτέχνη μου

Σε χλωρό κλαρί δε σε έχουν αφήσει, βρε νονέ μου νο2...Τι φαμίλια κι εσείς! Α, θα κάνω παράπονα, δεν πρόφτασες να συνέλθεις από τα αεροπλάνα, βουρ στα πέλαγα για το σταυρό; Το βιβλίο προτείνω να το πάρεις στη "φωλιά" σου, εκείνη την ωραία δίπλα στη θάλασσα με τη σκαλίτσα, για καλοκαίρι θα είναι άλλο πράγμα!

Το "Τσαλαπετεινάκια" είναι κατά το "Κατσαμπάκια", αλλά ποιός από τους δυο σας αρέσκεται στας παραλίας; Αυτός πρέπει να βουτήξει αύριο (αλήθεια, πετάνε σταυρό και στην Καραϊβική;). Ο άλλος, πού να τρέχει από τα Κουβανοβούνια (κατά το Τουρκοβούνια) να κατεβαίνει στα παραθαλάσσια;

Καλή φώτιση να έχουμε!
Φιλιά, νονέ :)

Freedom είπε...

Το "Holy Diver" του Dio θυμήθηκα τώρα...

Yannis Tsal είπε...

Σύνελθε μικρέ αδερφέ Ραούλ-Μπενχαμίν! Που να βουτήξω και τι να πιάσω; Αυτό το φοβερό και τρομερό αξεσουάρ της Ιεράς Εξέτασης, στο όνομα του οποίου βασανίστηκαν και θανατώθηκαν τόσα εκατομμύρια συνάνθρωποι; Βγάζω έκτακτη ταξιδιωτική οδηγία και απαγορεύω για αύριο τις βουτιές και τα μπάνια, ακόμα και στη μπανιέρα!

Αν πρέπει σώνει και καλά κάτι να εορταστεί αύριο, προτείνω μέρα μνήμης για τον Νοτιαφρικανό αγωνιστή Τζο Σλόβο, ηγέτη του ΚΚΝΑ και του Εθνικού Αφρικανικού Κονγκρέσου! Υπόδειγμα λευκού που αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των μαύρων.
http://en.wikipedia.org/wiki/Joe_Slovo

Ζήτω η Αντιαποικιακή Επανάσταση!

Τσαλαπετεινός είπε...

* Βαφτισιμιά μου! Δεν έχουμε στη φαμίλια μας ανάγκη αεροπλάνα και βαπόρια, έχουμε τα δικά μας φτερά να πετάμε στο κόσμο. Το βιβλίο είναι για τα χειμερινά μου ανάκτορα – όρα φωλιά για να μην παρεξηγηθώ από το μεγάλο μου αδελφό- το εξοχικό προσφέρεται αποκλειστικά για ύπνους και αναπολήσεις. Άλλωστε οι τέττιγες δε σε αφήνουν να συγκεντρωθείς.

Αν το Τσαλαπετεινάκια" είναι κατά το "Κατσαμπάκια", μην το ακούσει ο σιορ Συκοφάγος ο συνέταιρος του αδελφού μου γιατί θα σκαρώσει στο πι και φι γελοιογραφία μας με κιθάρες και θα γίνουμε ρεντίκολο στο μπλογκο -χωριο και κανείς δε θα μας παίρνει πλέον στα σοβαρά.

Πάντως όταν μοιράσαμε τον κόσμο με τον αδελφό μου εγώ ζήτησα τις θάλασσες και του άφησα τις στεριές. Βέβαια δεν ήταν δίκαιη η μοιρασιά αφού πήρα μεγαλύτερη έκταση αλλά μου έχει αδυναμία και υποχώρησε. Φυσικά έρχεται στην επικράτειά μου κι αρμενίζει με το πειρατικό του Μπαρμπαρόχα και τραγουδάμε στη γέφυρα «με ένα μπουκάλι ρούμι».


* Hermanito, το ξέρω ότι θα σε απογοητεύσω αλλά βούτηξα ήδη. Ήταν βλέπεις παλιό τάμα που έπρεπε να εκπληρώσω και τώρα μπαίνω και στην μπανιέρα.
Βρε αθεόφοβε! Ακόμα και στις αργίες μου βάζεις homework; Τη βλέπω τη δουλειά! Στις εξετάσεις θα αποτύχω παταγωδώς…

Yannis Tsal είπε...

Με ένα δυνατό... ντεμαράζ κατάφερα σήμερα να ολοκληρώσω τους "Καθρέφτες", καθώς οι διακοπές δυστυχώς ετελείωσαν και από αύριο επιστρέφουμε στις συνηθισμένες παρ-εργατικές υποχρεώσεις. Δεν μπόρεσα τελικά να αποφύγω μπάνιο στην μπανιέρα, με τις προδιαγραφές που έθεσε ο πρόεδρος Τσάβες (http://tvxs.gr/node/21666) και την ψυχρολουσία από εινόνες "αγιασμού των υδάτων" παρουσία της ηγεσίας των πολιτικάντιδων και του παπαδαριού.

Αδερφέ, ελπίζω εκεί που πραγματοποίησες το τάμα σου να μην ήταν από δίπλα καμιά ελεεινή μούρη, και να τίμησες και τη θεά Γιεμαγιά της θρησκείας των Γιορούμπα και της σαντερία, προστάτιδα της θάλασσας και της γονιμότητας. Πραγματικά από μεγάλη αγάπη σου παραχώρησα τους ωκεανούς και τις θάλασσες, με εξαίρεση την Καραϊβική που χαρακτήρισα ζώνη ελεύθερης πειρατικής ναυσιπλοϊας με Ύπατο Αναρμοστή τον καπιτάν Μπαρμπαρόχα!

Freedom είπε...

Αδέρφια σας, αλήτρες, πουλιά

Κάθομαι και σας παρακολουθώ άφωνη και χαμογελαστή να ραμφουλκείτε γεμάτοι ενέργεια, ιδέες και γνώση και δεν θέλω να διακόψω γιατί είστε μα-γευ-τι-κοί, αλλά αν δεν απαντήσω, θα με πείτε μουλάρα και δίκιο θά'χετε!

Freedom είπε...

Νονέ μου νο1

Χτες, τα κχτηνάκια - προσωπικό του μαγαζού και η διευθύντρια, πήραμε σβάρνα τις θάλασσες. Εκτός από τα κλασικά γραφικά -φέτος καρατζαφοπερίστερο δεν είχαμε!- με πολιτικούς παραγοντες (Χ) και τα τοιαύτα, η διεύθυνσις, πιστή εις τα μεταλλοκαφρικά της ιδεώδη, έβγαλε τα παπούτσια της και βούτηξε τα πόδια της στη θάλασσα. Έβγαλα χιονίστρες και κρυοπαγήματα, καθώς και μια τσιρίδα που τρόμαξε τα παρεπιδημούντα ψάρια, αλλά η βουτιά ήτο ευεργετική για τα κάτω άκρα. Αντί λοιπόν του συμβόλου που προκαλεί αντιφατικά συναισθήματα, ας βουτάμε όλοι τα πόδια μας στις θάλασσες -μεγάλο χαϊρι θα δούμε στο κυκλοφορικό! Και φυσικά προτείνω εφεξής, να μετονομαστεί η γιορτή και από "των Φώτων" να λέγεται "των Άκρων" (των κάτω συγκεκριμένα) και να γιορτάζουν οι άνθρωποι του πνεύματος -αν θέλουν- αλλά και οι θιασώτες του ράφτινγκ, του καγιάκ και άλλων νερόβρεχτων αθλημάτων.

Freedom είπε...

Νονέ μου νο2

Δεν ξέρω ποιος από τα διδυμάκια βγήκε πρώτος, αλλά σε κάθε περίπτωση η μοιρασιά ήταν παράδειγμα προς αποφυγήν... ληστεία στο μπακάλικο, βρε καλέ μου! Αλλά τι λέω η βάρβαρη, υποδείξεις στη φαμίλια θα κάνω;
Δε με λέτε, το "Πορόμ πομ πομ" το λέτε πριν ή μετά το "Πάρτυ"; Να ξέρω τι ώρα να πλησιάσουμε με το πειρατικό του κάπταιν Τζίμι, μη χάσουμε το μισό πρόγραμμα έτσι...
Εξετάσεις ακούω (και φρίττω). Καλή επιτυχία, όποτε κι αν δίνεις, ότι κι αν είναι! Να σκίσεις, καλλιτέχνη μου! Τον Σλόβο κράτα τον για τα επινίκια... (Θα σου στείλω εγώ περίληψη, αλλά μην ακουστεί παραέξω)

Αγκαλιά μεγάλη
πεφωτισμένε νονέ!

Freedom είπε...

Βρε νονέ νο1

Αυτό λοιπόν που πας και συμπαθείς όλο κάτι αξούριγους τύπους, δεν το καταλαβαίνω. Από τη μιά η Δώρα με την γάμπα του Τσαλουχίδη - παράσημο χωρισμού, από την άλλη οι γενιασμένοι φίλοι σου, σε λίγο θα μπαίνουμε στο μπλογκ με χλοοκοπτικό!
Τι; Προδιαγραφές στο μπάνιο; Αυτό να δω, να πέσω τα χαμά! Μια απόλαυση έχουμε κι εμείς, δε θα μας την βγάλει ξινή ο Χιούγκο! Τα συμπαθώ τα παιδιά εκεί εις τας Λατινικάς Αμερικάς (και ιδίως το ινδιανάκι μου, τον Μοράλες) αλλά όχι και μπάνιο με το δελτίο! Δεν άκουσα, πώς είπατε, ορίστε;

Νονέ νο1, αντιστάσου στην χαζοχαρά των ημερών και στην ψυχρολουσία των δελτίων και κάνε μια καλή βιβλιοκριτική, να χαρείς!